รู้หรือไม่ ใครบ้าง? มีสิทธิ์ฉีดวัคซีนโควิด19

ใครบ้าง ที่มีสิทธิ์ฉีดวัคซีน COVID-19

ในเบื้องต้นวัคซีนทุกตัว สามารถฉีดให้กับคนแข็งแรง ที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป แต่ถ้าเป็นผู้หญิง “ต้องไม่ได้ตั้งครรภ์” เพราะในการทดลองที่ผ่านมา ยังไม่เคยมีการทดลองฉีดในคนอายุต่ำกว่า 18 ปี หรือในเด็ก หรือในสตรีมีครรภ์ ดังนั้นโดยทั่วไป การฉีดวัคซีนจะยังไม่มีนโยบายฉีดให้กับคนกลุ่มนี้

ก่อนไปฉีดวัคซีน ต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้าง

การฉีดวัคซีนโควิด-19 ก็เหมือนกับการฉีดวัคซีนทั่วๆ ไป หากร่างกายเราปกติ แข็งแรงดี เราก็ไม่จำเป็นต้องเตรียมตัวอะไรเป็นพิเศษ ดังนั้นก่อนมาฉีดก็ควรเช็คความพร้อมว่าเราไม่ได้เป็นไข้ ไม่ได้เจ็บป่วย หรือไม่มีอาการไข้หวัดใดๆ ก็สามารถฉีดได้เลย

ถ้าเป็นโรคประจำตัว จะมีสิทธิ์ฉีดวัคซีนหรือไม่

ตามข่าวที่เราเห็นว่าเกิดอุบัติการณ์ของการเสียชีวิตหลังจากฉีดวัคซีนค่อนข้างเยอะ จึงมีคำแนะนำจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ FDA ในบางประเทศว่าคนที่มีสุขภาพอ่อนแอมากๆ อายุมากจริงๆ หรือเป็นโรคร้ายแรงเช่น โรคทางเดินหายใจ โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเบาหวาน โรคมะเร็งขั้นลุกลาม ว่าไม่ควรฉีด นี่ก็เป็นเพียงรายงานในบางประเทศเท่านั้น ยังไม่ใช่การออกคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก สำหรับประชากรทั้งโลก สำหรับในไทยก็คงต้องติดตามข้อมูลจาก อย.เป็นรายวัน

ผลข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนมีหรือไม่

โดยปกติแล้วการฉีดวัคซีนเกือบทุกชนิด จะมีผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยอยู่แล้ว ซึ่งเป็นอาการทั่วๆ ไปของอาการไข้หวัดเช่น มีไข้ มีอาการปวดกล้ามเนื้อ หรือปวดบริเวณที่ฉีด รวมถึงมีอาการอ่อนเพลีย ส่วนอาการข้างเคียงอื่นๆ หรือกับการแพ้วัคซีน ตามที่รายงานมาจะเจอได้ค่อนข้างน้อย ซึ่งโอกาสเกิดประมาณ 10-20 คน ในล้านคน เรียกได้ว่าไม่สูงมากแตกต่างจากวัคซีนทั่วไปเล็กน้อย แต่หากในภาพรวมเกิดอันตรายหรือมีความเสี่ยงมากเกินไปเมื่อไร ทาง อย. หรือFDA ก็น่าจะระงับการฉีดวัคซีน COVID-19 โดยทันที

เสียชีวิตหลังฉีดวัคซีน COVID-19 เกิดจากสาเหตุอะไร

ประเด็นการฉีดวัคซีน COVID-19 แล้วทำให้เกิดอาการแพ้รุนแรงจนเสียชีวิตในคนสูงอายุ ในบางประเทศที่มีรายงานมา ถือว่ายังเป็นเรื่องเบื้องต้นมาก ซึ่งในบางแห่งมีรายงานว่าอาจเกิดโอกาสแพ้มากกว่าวัคซีนทั่วไป แต่ก็ยังไม่มีใครตอบได้ว่าการเสียชีวิตเหล่านี้ เกิดจากการฉีดวัคซีน COVID-19  โดยตรงหรือไม่ และเราต้องทำความเข้าใจว่า วัคซีนทุกชนิดแม้กระทั่งวัคซีนโรคไข้หวัดใหญ่ธรรมดาที่เราฉีดกันทุกปี มันมีโอกาสแพ้หรือแพ้รุนแรงเกิดขึ้นได้เสมอ แต่หากมองในภาพรวม การฉีดวัคซีนถ้าสามารถทำได้ ย่อมดีกว่าการไม่ฉีดวัคซีนแน่นอน

ทำไมจึงต้องมีการฉีดวัคซีน COVID-19 เข็มที่สอง      

ที่จริงแล้ววัคซีน COVID-19  มีทั้งชนิดที่ฉีดเข็มเดียวและฉีด 2 เข็ม แต่วัคซีนที่เราทราบกัน ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นวัคซีนที่ต้องฉีด 2 เข็ม เหตุผลเพราะว่า การฉีดเข็มที่สองจะเป็นการกระตุ้นภูมิที่มีอยู่แล้ว ให้มีสูงเร็วขึ้น พูดง่ายๆ คือการฉีดวัคซีนเข็มเดียวก็สามารถกระตุ้นภูมิได้ระดับหนึ่งแล้ว แต่กว่าภูมิจะขึ้นสูงจนเรามั่นใจว่าป้องกันโรคได้จริง จะต้องใช้เวลาเป็นเดือนๆ เพราะฉะนั้นการฉีดวัคซีนเข็มที่สอง โดยใช้ระยะเวลาออกไปประมาณ 4-6 สัปดาห์ จะช่วยกระตุ้นภูมิจากวัคซีนเข็มแรกให้ขึ้นมาในระดับที่สูงพอที่จะป้องกันโรคได้เร็วขึ้นนั่นเอง

 ข้อมูลจาก นพ.สมชัย ลีลาศิริวงศ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านตจวิทยา และที่ปรึกษาผู้จัดการความเสี่ยง โรงพยาบาลพระรามเก้า